ŞIMALI AMERIKA

Şimali Amerika - Qərb yarımkürəsində, Amerika qitəsinin şimal hissəsinə verilən şərti ad. Şimali Amerika materikinin sahəsi 24.247 mln. kv. km-dir. Sahil xəttinin uzunluğu 60 mln. km-dən çoxdur. Materikin parçalanmış şimal sahili çoxlu sayda körfəz və adalardan ibarətdir. Dünyanın ən böyük adası sayılan Qrenlandiya da burada yerləşir.

                                    Materikin kəşfi

“Amerikanın kəşfi” deyəndə məhz Şimali Amerikanın kəşfi nəzərdə tutulur. Materikin kəşfini bir neçə mərhələyə ayırmaq olar. Arxeoloji tapıntılar əsasında müəyyən olunmuşdur ki, Amerikaya ilk öncə 30-40 min il bundan əvvəl asiyalılar gəlmişlər. O zaman Berinq boğazı olmamışdır. Həmin sahə quru imiş, yəni indiki Asiya ilə Şimali Amerika, əgər belə demək mümkünsə, bitişik imiş və asiyalılar da öncə Alyaskaya köç edib məskunlaşmış, sonra isə cənub istiqamətində yayılmışlar.

Asiyalılardan xeyli sonra, təxminən VII – X əsrlərdə vikinqlər və qədim norman dənizçiləri öz gəmilərində Şimali Amerikanın sahillərinə üzmüşlər. Lakin vikinqlərin Nyufaundlend adasına üzmələri epizodik xarakter daşımışdır. Odur ki, bunu Amerikanın avropalılar tətəfindən fəthi kimi qiymətləndirmək olmaz. Amerikanın sözün əsl mənasında fəthi yalnız Xristofor Kolumb 1492-ci ildə Amerika materikini kəşf etdikdən sonra mümkün olmuşdur. XV əsrdə Şimali Amerika əhalisinin sayı təqribən 12-16 mln. nəfər imiş. Bunlar yalnız yerli aborigenlər imiş və qəbilə şəklində yaşayırmışlar. Mayya, astek, ink, siu, aleut həmin qəbilələrin ən böyükləri və üzdə olanları imiş.

• Şimali Amerikada Kanada, Amerika Birləşmiş Ştatları, Meksika və Mərkəzi Amerika bölgəsi dövlətləri yerləşir.