CÜMƏ AXŞAMI, 2024-03-28, 6:59 PM
UNIVERSAL SITE.
| RSS
ANA SƏHİFƏ BƏZİ İXTİRALAR - FORUM
[ Yeni mesaj · Üzvlər · Forum qaydaları · Axtar · RSS ]
  • Page 1 of 1
  • 1
FORUM » ELM VƏ TƏHSİL » BUNLARI BİLMƏK MARAQLIDIR » BƏZİ İXTİRALAR (BƏZİ İXTİRALAR)
BƏZİ İXTİRALAR
Nariman_QahramanliTARİX: BAZAR, 2010-08-22, 3:14 PM | Message # 1
BƏRDƏLİ NƏRİMAN.
QRUP: Administrators
MESAJLAR: 860
Azerbaijan
Awards: 0
STATUS: KƏNAR
TELQRAF : William Cooke və Charles Wheatstone adlı iki İngiliz1837 ilində , tellər üzərindən elektrik cərəyanı göndərərək mesaj çatdırmağı bacardılar. Beləcə ilk elektrikli telqraf maşını ortaya çıxdı. Elektrik cərəyanı, alıcı cihazın siferblatındakı bir silsilə iynəni hərəkət etdirərək çatdırılacaq mesajın ekranda meydana çıxmasına köməkçi olurdu.

MORS ƏLİFBASI : 1843' te Samuel Bənövşəyisə, telqraf mesajlarında nöqtə və xəttlərdən ibarət olan məşhur Mors Əlifbası' ni inkişaf etdirdi. Bənövşəyisə, Baltimore' deyil Vaşinqton' a uzanan 60 km' lik bir telqraf xətti quraraq, xətti prezident seçkiləriylə əlaqədar xəbərləri çatdırmaq üçün istifadə etdi.

TELEFON : 1876' da Alexander Graham Bell, telefonu icad etdi. Bell və Thomas Watson adlı elektrik mühəndisi, bir göndərici və bir alıcıdan ibarət olan bir qurğu etdilər. Alıcı, səsi müəyyən bir elektrik cərəyanına çevirir və bu axın bir tel vasitəçiliyi ilə ahizeye daşınırdı. Tarixdəki ilk telefon görüşməsini, 10 Mart 1876‘ da Bell etmişdir.

RADİO : 1902' də İtalyan ixtiraçı Guglielmo Marconi, kabel ya da tel olmadan bir yerdən digərlərinə mesaj göndərmənin yolunu kəşf etdi. Beləcə radio doğuldu. Marconi, radarın icadçıs(n)ı Hertz' en etmiş olduğu təcrübələri istifadə edərək oldugu yerdən 9 metr uzaqdakı bir qapı zəngini vurmagi bacara bilirdi və bunun üçün hər hansı bir kabelə ehtiyac duymurdu. İstifadə etdiyi üsula "elektromanyetik" adını vermişdi.

FM RADİO : 1920' də Edwin Howard Armstronq, FM radionu inkişaf etdirdi. Elektrik mühəndisi Armstronq' un elektromanyetik və elektrik sahəsində etdiyi icadlar çox əhəmiyyətlidir. Lakin onun bəlkə də hamımız tərəfindən bilinən icadı, geniş dekabrlı nəşr edən FM radio bantıdır.

SUPER KEÇİRİCİ : 1986' da Corc Bednorz, itkin olmadan enerjini transfer ədəbilən bir maddə inkişaf etdirdi. Beləcə "super keçirici" anlayışı həyatımıza girmiş oldu. Super keçiricilər, "məlumat çağı" baxımından çox əhəmiyyətli inkişaflarıdır. Sıravi bir mis teldən çatdırıldığında enerjinin təxminən % 40' ı itməkdədir. İşdə buna görə super keçiricilər insanlığın enerjini doğru və məhsuldar istifadə edə bilməsi baxımından çox əhəmiyyətlidir.

PEYK : 4 Oktyabr 1957' də Ruslar, ilk peyk Sputnik' i Dünya orbitinə yerləşdirdi. Dünya' nın ilk süni peyki yalnız bir basket topu böyüklüyündə olub 82 kg ağırlığında idi. Bu kiçik peyk, 98 dəqiqə içində orbitə yerləşdirilmişdi. Sputnik, insanoğlu üçün kosmos çağının başlanğıcı demək idi.

FAKS : 1843' te çıxarılan ilk faks maşını, qabartma hərfləri darayaraq elektrik siqnalları göndərən bir rəqqasdan meydana gəlirdi. Müasir faks maşınlarında isə göndərilən sənəddən əks olunan işığı qəbul edən diyotlar istifadə edilər. 1922' də Alman fizikaçı Arthur Korn, radio dalğaları ilə Avropa' dan Amerika' ya fotoşəkil göndərmişdir.

XƏBƏRLƏŞMƏ QÜLLƏLƏRİ : Claude Chappe, təpələrin üzərinə qurulmuş qüllələrdən ibarət olan bir şəbəkə sistemi inkişaf etdirdi. Hər qüllənin üzərində 49 dəyişik mövqeyə nizamlana bilən iki uzun oxa sahib bir maşın vardı. Hər mövqe bir hərfə ya da rəqəmə qarşılıq gəlirdi. Operatorlar beləcə bir qüllədən o birinə mesaj göndərə bilirdilər. Bu sistem çox müvəffəqiyyətli oldu və 4.828 km' lik bir şəbəkə qüllələrlə bir-birinə bağlandı.

ÇƏNGƏLLİ İYNƏ : Dünya, 1849' da Walter Hunt tərəfindən tapılan, çox sadə amma faydalı bir məhsulla tanış oldu: Çəngəlli İynə. Çəngəlli iynə, Amerikalı ixtiraçı tərəfindən yalnız 15 dollar qazana bilmək məqsədiylə bir iddia nəticəsində ortaya çıxmışdır.

XƏBƏRLƏŞMƏ QÜLLƏLƏRİ : Claude Chappe, təpələrin üzərinə qurulmuş qüllələrdən ibarət olan bir şəbəkə sistemi inkişaf etdirdi. Hər qüllənin üzərində 49 dəyişik mövqeyə nizamlana bilən iki uzun oxa sahib bir maşın vardı. Hər mövqe bir hərfə ya da rəqəmə qarşılıq gəlirdi. Operatorlar beləcə bir qüllədən o birinə mesaj göndərə bilirdilər. Bu sistem çox müvəffəqiyyətli oldu və 4.828 km' lik bir şəbəkə qüllələrlə bir-birinə bağlandı.

ÇƏNGƏLLİ İYNƏ : Dünya, 1849' da Walter Hunt tərəfindən tapılan, çox sadə amma faydalı bir məhsulla tanış oldu: Çəngəlli İynə. Çəngəlli iynə, Amerikalı ixtiraçı tərəfindən yalnız 15 dollar qazana bilmək məqsədiylə bir iddia nəticəsində ortaya çıxmışdır.

YEMƏK ÇUBUQLARI : Yemək çubuqları 5000 il əvvəl ilk dəfə Çin' də istifadə edilməyə başlandı. Çinlilər, daha yaxşı bişməsi üçün yeməkləri çox kiçik parçalara ayırırdılar. Bunları tuta bilmək üçün də ağac budaqlarını istifadə edirdilər. Bu gün Çin, Yaponiya, Viyetnam, Koreya kimi Uzaq şərq ölkələrində yemək çubuqları hələ məşhur olaraq istifadə edilməkdədir.

ÇÖRƏK QIZARTMA MAŞINI : 1909da General Electric şirkəti, ilk elektrikli çörək qızartma maşınını çıxardı. Dilimlənmiş çörək, elektriklə isidilən bir tel üzərinə qoyulurdu. Nizamlı bir saat, müddət dolduğunda elektriki kəsir və çörəyi çölə doğru itələyirdi. Bu sayədə səhərlər nahar masalarını rəngləndirən çörəklərin hekayəsi doğuldu.

MİKRODALGA SOBA : Yeməkləri radio dalğaları ilə istilədən bir soba fikirinin patentini 1945' te Amerikalı ixtiraçı Percy L. Spencer götürmüşdür. Yeməklər, mikrodalga adı verilən radio dalğalarıyla borbardman edilər, bunun nəticəsində molekulyar titrəşərək yeməyin istiləşməsini təmin edər. Mikrodalga sobaların qapağındakı :-):-):-):-)l tellər isə mikrodalgaların sobadan çölə çıxıb insanlara zərər verməsinə mane olmaqdadır.

QAŞIQ : Paleolitik zamanlardan bəri istifadə edilən qaşıqların atası dəniz qabıqlarıdır. Qaşığın Latınca və Yunanca' dakı qarşılığı "spiral şəkilli sümüklüböceği qabığı" mənasını verən "cochlea" sözündən törədilmişdir. Günümüzdəki formasını isə MS I. Əsrdə Romalılar vermişdir.

BIÇAQ : Tarixdə qəti olaraq nə vaxt icad edildiyi müəyyən olmayan bıçaq, indiki vaxtda mətbəxlərdə və yemək masalarında dizayn edilsələr də tarixin ilk dövrlərindən başlayaraq yaxın bir zamana qədər əvvəlcə silah olaraq istifadə edildi. Orta əsrlər Avropası' nda ev sahibi masaya bıçaq gətirməzdi, çünki hər kəsin bıçaqı belində idi. Ancaq şiddət artmağa başlayınca 1669' da Fransa Kralı 14. Louis' en bütün iti uclu bıçaqların yemək masalarında istifadəsini və küçələrdə daşınmasını qadağan etmişdir.

ÇƏNGƏL : Çəngəli ilk istifadə edənlərin Yunanlılar olduğu sanılmaqdadır. Çəngəlin yemək masalarındakı istifadəsi MS 7. əsrdə Orta şərq' dakı zəngin və etibarlı ailələrdə görülməkdədir. 13. əsrdə Bizanslılar' a onlardan da İtalyanlar' a keçmişdir. Fransa da isə "nümayişə qaçır " deyə qəbulu yavaş olmuşdur. Çəngəl, 1600' lerin ortalarından etibarən təkrar etibar qazanmış, kralliq ailəsi və zəngin süfrələrinin imtina edilməz lüksü olmuşdur. İndiki vaxtda isə hamımızın imtina edilməz ehtiyacıdır.

MEXANİKİ SAAT : 999' da Gerbert, insanoğlunun zamanı ölçə bilmə arzusuna xidmət etmək üçün yeni bir məhsul təqdim etdi. Fransız keşiş və sonrasında Papa olan Gerbert' en ağırlıqlar istifadə edərək işleyen ilk mexaniki saatı günümüzə qədər xeyli çox dəfə inkişaf etdirildi.

HƏSSAS RƏQQASLI SAAT : Galileo' nun rəqqas nəzəriyyəsini çıxarmasından sonra daha qəti zaman ölçümü edilə bilər idimi? 1656' da Christian Huygens, bu nöqtədən hərəkətlə, rəqqasın hərəkətini bir silsilə dişli çarx üzərindən saatın qollarına çatdırarkən, bir tərəfdən də rəqqasın davamlı çərşənbə axşamınım halında tutmanın yolunu taparaq ilk həssas rəqqaslı saatı inkişaf etdirdi.

TİKİŞ MAŞINI : 1830' da Barthelemy Thimonnier tikiş maşınını icad etdi. Maşında ayaq pedalıyla çevirilən bir təkər, iynəni qaldırıb endirirdi. Lakin o dövrlərdə xeyli çox dərzi, işini itirəcəyi qorxusuyla bu maşınların 80 dənəsini korlamışdı.

ZƏNCİRBƏND : Zəncirbəndin icadında hər nə qədər tək bir ixtiraçıdan danışmaq çətin olsa da əsl qatqını 1893' də W. L. Hudson' un etdiyi deyilə bilər. Zəncirbəndin həyatımıza girməsi olduqca zaman almisdir. İlk zəncirbənd dizaynının o qədər ürküdücü bir görünüşü vardı ki xeyli çox istehsalçı ardıcıl istehsalı etməyi rədd etmişdi. Zəncirbənd, günümüzə qədər inkişaf etmiş və həyatımızdakı praktik vəsaitlərdən biri olaraq yerini almisdir

internet: İnterneti Ortaya Çıxması Çox Dəyişik Bir hadisədir. Arvadının Ayaqları Şikəst Olan Bir Adam Arvadının Evdə Sıxılmaması Üçün İnterneti tapmışdır. Zamanla Dünyaya Yayılmış Və Bu günki Halını almışdır.

ELEKTRİK İSİDİCİLİ ÜTÜ : 1882' də Henry Seely, elektrik isidicili ütünü inkişaf etdirdi. İlk ütülər, içinə köz halında kömür qoyularaq isidilərdi. Seely' nin ütüsünün içində isə elektrikli bir isidici ol/tapılırdı. Beləcə ütü, güc tətbiq edilən bir ev aləti olmaqdan çıxmışdı.

ÜTÜ MASASI : Ütü edərkən kifayət qədər yaxşı nəticə götürə bilməməkdən şikayətçi olan Afrikalı Sarah Boone adlı bir evdar qadın, 1892-ci ildə özü üçün bir ütü masası inkişaf etdirdi. Beləcə tarixin ilk ütü masası ortaya çıxmış oldu.

ELEKTRİKLİ SÜPÜRGƏ : 1901' də Hubert Booth, elektrikli süpürgəni icad etdi. Booth' un elektrikli süpürgəsi o qədər böyük idi ki atlı bir avtomobillə çəkilməsi lazım idi. Lakin süpürgənin performansı çox yaxşı idi; belə ki İngilis Kralı VII. Edward tac geymə mərasimindən əvvəl salondakı xalçanın bu süpürgə ilə təmizlənməsini istəmişdi.

ELEKTRİKLİ SOYUDUCU : İlk elektrikli soyuducu, Karl Linde tərəfindən 1877' də inkişaf etdirildi. Yeməklərin pozulmadan saxlana bilməsi üçün lazım olan, mühitin soyuq olması şərti, ilk dəfə Karl Linde tərəfindən süni olaraq təmin edilmişdi. Linde' nin cihazı, yemək kabininin arxasına freon qazı yerinə metil ether adlı son dərəcə partlayıcı bir qaz nasosla vururdu. Buna görə çox yayılmadı. Freon qazı istifadə edilən ilk soyuducunu isə Balzer Von Platen və Carl Munters birlikdə hazırlamışdı.

QABYUYAN MAŞIN : 1889' da W. A. Cockran adındakı məharətli qadın ixtiraçı, tarixin ilk elektriklə işləyen ilk qabyuyan maşını çıxardı. Sistem çox sadə idi. Bir fiskiye, boru köməyiylə gələn təzyiqli suyu qabların üzərinə bərabər paylayır və qab-qacaqları təmizləyirdi.

PALTARYUYAN MAŞIN : 1906' da Al/götürə Fischer, paltaryuyan maşını icad etdi. Maşının içinə üfüqi olaraq yerləşdirilmiş :-):-):-):-)l tambura çirkli paltarlar qoyulurdu. Tambur, elektrik köməyiylə çevirilir və hərəkət əsnasında paltarlar davamlı suyla təmas edərək təmizlənmiş olurdu. İlk quruduculu paltaryuyan maşın isə 1924' te çıxarıldı. Paltaryuyan maşınlar davamlı inkişaf edərək günümüzdəki halını aldı.

TERMOS : 1906' da Şotlandiyalı J. Dewar, termos adını verdiyi və içinə qoyulan mayenin istiliyini qoruyan, iç içə keçmiş iki kapitan ibarət olan bir sistem inkişaf etdirdi. Tarixin ən məşhur icadlarından biri olan termos sayəsində gəzinti etmək, insanoğlu üçün daha da kefli bir hal al/götürməyə başladı.

BLENDER : Stephen Poplawski, termos bənzəri şüşə bir qutunun döşəməsinə :-):-):-):-)l, dönən bir bıçaq qoyaraq blender fikirini ilk ortaya atan adamdır. 1932' də bu fikirini dizayn halına çevirməyi bacarmışdır. 1935' te Fred Waring və Frederick Osus adlı iki təşəbbüskar dostu, Poplawski' nin fikirini inkişaf etdirərək böyük bir ticari müvəffəqiyyət qazanmışlar.

ATAÇ : 1900' də Johann Vaaler, kağızları möhkəmcə tuta bilmək üçün, iç içə keçmiş iki halqadan ibarət olan, :-):-):-):-)l bir teldən ibarət original bir məhsul hazırladı. Vaaler' en "Ataç" adını verdiyi bu dizayn bu günə toxun dərhal dərhal heç dəyişməmişdir.

KALEMTIRAŞ : Bu gün oxuyucu yazar dərhal dərhal hər kəsin evində, siyirtməsində olan kalemtıraş Amerikalı John Lee Love tərəfindən 1897' də icad edildi. İlk istehsalı bildiyimiz daşına bilər şəkliylə hazırlanan kalemtıraş daha sonrakı illərdə inkişaf etdirildi.

KARANDAŞ : Karandaşın bu gün bildiyimiz şəklini Fransız kimyaçı Nicolas Conte vermişdir. Gil və graphite qarışığını yandırıb taxtadan silindr çubuqlar içinə qoyan Conte; 1795' te patentini götürmüşdür. İlk karandaş fabrikini isə 1861' də Eberhard Faber, New York' da qurmuşdur.

BİLYE UCLU TÜKENMEZKALEM : 1938' də Macar ixtiraçı Lazlo Biro, biro da deyilən, gündəlik həyatımızın imtina edilməz parçası olan bilye uclu tükenmezkalemin həyata keçməsini təmin etdi. Tükenmezkalem, əvvəlcə yüksək təzyiqə məruz pilotların istifadə etməsi üçün çıxarılmışdı. Zamanla asan istifadəsindən ötəri geniş kütlələrə çatdı.

MÜRƏKKƏBLİ QƏLƏM : 1935' te Fransız Jules Fagart, təkrar doldurula bilən mürəkkəbli qələmi inkişaf etdirdi. Bu gün bizlərə bir parça nostalji kimi görünsə də mürəkkəbli qələmlər, xeyli çox insan üçün bibi/hələ əhəmiyyətli yazı vasitələrindən biridir.

SİLGİ : Silgini ilk dəfə 1736' da Avropa' ya gətirən, Fransız kaşif və elm adamı Charles Marie də la Condamine' dir. Bu əslində, Cənub Amerika' da yerli qəbilələrin oyun üçün və toyuq tükü kimi şeyləri bədənlərinə yapışdırmaq üçün istifadə etdikləri bir maddə idi. Avropalılar bunu istifadə etdi lakin bir müddət sonra çürüdüyü üçün rahat olmadı. 1839' da Charles Goodyear, kauçuğu işləməninil və dayanıqlı etmənin yolunu tapdı. Bu gün istifadə etdiyimiz silgilərə şəkil vermiş oldu.

DAKSİL : 1951' də Bette Nesmint Graham, daksili icad etdi. Dallaslı sekretar Graham, bu gün ofislərimizdə hamımızın tez-tez ehtiyac duyduğu səhvli mətnlərin üzərini incə ağ təbəqəylə bağlayan yazı düzəldicini ilk olaraq evinin mətbəxində blender ilə maye hala gətirdiyi kağız olaraq çıxarmışdır.

SANCAQ : Sancaq, ilk dəfə Amerikalı Edwin Moore tərəfindən kirayəlik bir otaqda çıxarıldı. Bir gün əvvəl etdiyini sabahısı gün satan Moore, Eastman Kodak Company' deyil böyük bir sifariş alınca 1904' te Moore Sancaq Şirkəti' ni qurdu. Şirkəti bibi/hələ kiçik şeylərin istehsalına davam etməkdədir.

FOTOPİYA MAŞINI : Bu gün istifadə etdiyimiz fotopiya maşınları ilk olaraq 1942' də Chester Carlson tərəfindən inkişaf etdirilmişdir. Amerikalı ixtiraçı Chester Carlson, 1938' də də elektrostatik fotopiya maşınını icad edən adamdır. Fotopiya maşınları sayəsində lazımlı sənədləri çoxaltmaq asanlaşmış olurdu. Bu da böyük bir işgücü qazanımı mənasını verməkdə idi.

MÜRƏKKƏB : Kağızın icadıyla paralel istifadə edilən mürəkkəb, Çinlilər tərəfindən tapılıb inkişaf etdirildi. MS 400' də təxminən olaraq bu gün istifadə etdiyimiz halını aldı. Rəng pigmentleri və ya rəngləyər maddələrin mayedə çözündürülmesiyle əldə edilən mürəkkəbin ilk dövrlərdəki xammalı isə yanmış şam odunu, quzu yağı, eşşək dərisi jelesi və müşk idi.

PERQAMENT : Köhnə Misir firounlarından biri Anadolu' ya papirüs verməyi rədd edincə, perqamentin hekayəsi başlar. Anadolu' dakı Bergama kitabxanasının İskəndəriyə' ye rəqib olmasından narahat olununca papirüs gönderimi dayanmışdır. Bergama hökmdarı, qoyun ya da keçi dərisindən papirüsün yerini tutacaq və yazı yazmağa uyğun bir maddə hazırlanması istədi. Yunanca "Pergament" adını daşıyan perqament beləcə doğuldu

 
FORUM » ELM VƏ TƏHSİL » BUNLARI BİLMƏK MARAQLIDIR » BƏZİ İXTİRALAR (BƏZİ İXTİRALAR)
  • Page 1 of 1
  • 1
Search:

BY QƏHRƏMANLI NƏRİMAN 2024. TEL:(051)969-59-16. E MAİL narimanb24@yahoo.com ...